Opvallend veel mensen, waaronder ikzelf, moeten niezen tijdens het eten van kauwgum, pepermunt of keelsnoepjes. Waarom eigenlijk?

Geloof het of niet, er blijkt een naam te zijn voor mensen die last hebben van buitenproportioneel vaak niezen. Zij lijden aan het Autosomal Dominant Compelling Helio-Ophthalmic Outburst Syndrome (het zogenoemde ACHOO-syndroom). Mensen die lijden aan dit syndroom moeten niezen als ze in het zonlicht kijken, als ze genoeg gegeten hebben of als ze een mentholachtig snoepje eten zoals scherpe kauwgom of pepermunt.

Waarom niezen we eigenlijk? Onze neus is het orgaan dat als eerste blootgesteld wordt aan stoffen van buitenaf. Door te niezen reinigen we ons ademhalingssysteem. Tijdens een nies verlaten duizenden bacteriën de neus. Dat gaat in een ontzettend hoog tempo: de luchtsnelheid bij een nies kan oplopen tot wel 165 kilometer per uur.

En we niezen juist bij kauwgum- of keelsnoepjes omdat de smaak (menthol) het gehemelte prikkelt, volgens KNO-arts Rico Rinkel van het VU Medisch Centrum. “De zenuw die daar loopt, de drietakszenuw, zorgt voor het prikkelende gevoel in de neus”, zegt Rinkel. “Wanneer de prikkeling van het gehemelte de hersens bereikt, kan het gebeuren dat de hersenen per ongeluk denken dat er iets in de neus zit. Met niezen als gevolg.”

Onze neus spoort schadelijke stoffen op en niezen voorkomt dus dat we ze binnenkrijgen. Is menthol dan schadelijk voor ons lichaam? Totaal niet, legt hoogleraar preventieve geneeskunde Onno van Schayck van de Universiteit Maastricht uit. “Maar we hebben menthol ook niet nodig. Toen we vroeger door de oerwouden renden, kwam menthol nog niet voor, dus het is een lichaamsonbekende stof. Door te niezen verwijderen we dit uit ons lichaam, als een soort reflex. We denken er niet over na.”

Dat maakt niezen bij het eten van kauwgum ‘een soort kortsluiting in ons systeem’, volgens Rinkel. “Het hoeft eigenlijk helemaal niet.”

(Bron afbeelding: Visus Oogkliniek)