Klas 3 havo/vwo maakt morgen het proefwerk scheikunde over chemische reacties, waarbij ook het begrip reactiesnelheid aan bod komt. Maar welke factoren hebben nu invloed op die reactiesnelheid?
Niet alle chemische reacties verlopen even snel. Er zijn vijf factoren die invloed hebben op de snelheid waarmee een chemische reactie verloopt. Hieronder worden ze toegelicht en staat er een link naar een extra filmpje ter verduidelijking.
- Soort stof (https://www.youtube.com/watch?v=hbctH4_MvuE)
Als je magnesium en ijzer allebei laat reageren met waterstofchloride (zoutzuur) dan reageert magnesium veel sneller met waterstofchloride dan ijzer. De soort beginstof heeft dus invloed op de reactiesnelheid.
- Verdelingsgraad (https://www.youtube.com/watch?v=nd-LgmzZIas&t=82s)
Magnesiumpoeder reageert veel sneller met waterstofchloride dan magnesiumlint. Bij een gelijke hoeveelheid magnesium heeft de poedervorm een veel groter (contact)oppervlak dan het lint. Kennelijk zorgt een grotere verdelingsgraad voor een grotere reactiesnelheid.
- Concentratie (https://www.youtube.com/watch?v=X6sWzkFyjXY)
De reactiesnelheid is hoger als de hoeveelheid waterstofchloride per mL oplossing groter is. We noemen dat een verschil in concentratie. Hoe groter de concentratie, des te groter de reactiesnelheid.
- Temperatuur (https://www.youtube.com/watch?v=Fa_GXl6uaaQ)
De reactiesnelheid wordt groter als de temperatuur hoger wordt, omdat de moleculen dan sneller gaan bewegen en dus vaker (en heftiger) botsen en dus reageren.
- Katalysator (https://www.youtube.com/watch?v=9iEwubnaPAw)
Ten slotte kun je de reactiesnelheid beïnvloeden met een hulpstof. Deze hulpstof noem je een katalysator en deze zorgt ervoor dat een reactie sneller verloopt. Een katalysator wordt tijdens de reactie wel gebruikt, maar raakt niet op. Aan het einde van de reactie is er nog evenveel van de toegevoegde katalysator over. In het filmpje wordt een roervlo als ‘model’ gebruikt om de werking van een katalysator te verduidelijken, het is geen chemische reactie.
Andere factoren die de reactiesnelheid kunnen beïnvloeden zijn licht (alleen bij lichtgevoelige reacties) en geluid (ultrasone reacties). Ook straling (bijvoorbeeld van een magnetron) kan invloed hebben op de snelheid van een reactie.
meneerfaes.nl 