In de middeleeuwen stond de regio die het huidige Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en Polen omvat, bekend als Ruthenia. Ruthenium is in deze regio ontdekt en ernaar genoemd voordat germanium zijn naam kreeg. We kunnen dus stellen dat dit het eerste element is dat naar het land van zijn ontdekker is genoemd.
Ruthenium is het eerste van de edelmetalen, een van de kleine metalen van de platingagroep die met platina (78) in ertsen voorkomt en veel aantrekkelijke eigenschappen van platina deelt. Het wordt gewonnen via een complex chemisch proces; de laatste stap bestaat uit de reductie met waterstof van ammoniumrutheniumchloride waarna het metaal in poedervorm overblijft. Het poeder kan dan door middel van argonbooglassen tot een solide stuk metaal samengesmolten worden.
In het dagelijks leven zul je ruthenium vooral in sieraden tegenkomen, als een dunne laag met een donkergrijze, tinachtige glans. Vanwege zijn hoge corrosiebestendigheid is het veel goedkoper een ongelooflijk dunne laag van het zeer dure ruthenium op een veel minder duur basismateriaal aan te brengen dan massief tin te gebruiken, ook al is dat niet zo duur. Een laag ruthenium geeft sieraden een donkere glans. Zijn buurman, rodium (45), zorgt juist voor een schittering.
Maar zoals de meeste metalen in deze groep wordt ruthenium voornamelijk als katalysator gebruikt, bijvoorbeeld bij de scheiding van waterstofsulfide onder invloed van licht. Recent onderzoek wijst ook uit dat grote metallo-organische complexen van ruthenium een rol kunnen spelen bij de bestrijding van kanker. Daarnaast wordt het soms in kleine hoeveelheden toegevoegd aan titanium-, platina- en palladiumlegeringen om ze hard en slijtvast te maken. Een toevoeging van slechts 0,1% ruthenium aan titanium zorgt voor een honderdvoudige toename van de corrosiebestendigheid.
meneerfaes.nl 