Onlangs kwamen Bulgaarse agenten in het nieuws toen ze probeerden een groep demonstranten voor het Bulgaarse parlement te verjagen. Door de harde wind waaide hun pepperspray de verkeerde kant op en kwam het in hun eigen ogen terecht. Maar wat is pepperspray eigenlijk?

Pepperspray (ook wel OC-gas genoemd, van oleoresin capsicum) is een spray die als werkzame stof het prikkelende extract uit chilipeper (capsaïcine) bevat. Je kan dit extract onder andere ook tegen komen in bijvoorbeeld Fisherman’s Friends, Midalgan (wrijfmiddel tegen stijve spieren), tabasco en chilli. Het capsaïcine wordt gehaald uit de vruchten van de planten uit de Capsicumfamilie. Uit deze vruchten wordt het oleoresin capsicum geëxtraheerd in bijvoorbeeld ethanol. Het ethanol wordt daarna verdampt waarna het oleoresin capsicum overblijft. Deze stof kan daarna worden opgelost in water door toevoeging van een emulgator zoals propyleenglycol.

Effecten

Pepperspray heeft een sterk prikkelend effect op de huid en op de slijmvliezen, met name de ogen, zonder daarbij ernstige of blijvende schade te veroorzaken. Het resultaat is dat iemand onmiddellijk zijn ogen sluit. Vaak ontstaat er ook een paniekreactie bij de persoon; men ziet niets, heeft vreselijke pijn en de ademhaling verloopt moeilijk. Pogingen tot verzet worden meestal gestaakt waardoor de persoon over het algemeen kan worden ingerekend.

Eerste hulp

Capsaïcine is niet oplosbaar in water. Zelfs grote hoeveelheden water wassen het niet weg. Slachtoffers worden vaak geadviseerd om veel te knipperen met hun ogen om traanvorming te bevorderen. Het traanvocht bevordert het wegspoelen van de capsaïcine. Om te voorkomen dat de spray in de huid wordt gewreven, en daarmee het brandende gevoel verergeren, moeten slachtoffers zoveel mogelijk vermijden om besmette plaatsen aan te raken. Daarmee wordt ook voorkomen dat de spray wordt verplaatst naar andere lichaamsdelen. Het slachtoffer moet verder met speciale verkoelende vloeistof behandeld worden. Op het politiebureau kan de verdachte vervolgens de spray volledig uit de ogen spoelen. 

Legaliteit

In Nederland is het dragen en gebruiken van pepperspray uitsluitend toegestaan voor politieambtenaren, de koninklijke marechaussee en buitengewoon opsporingsambtenaren. Zij mogen pepperspray inzetten tegen personen en dieren. Al mag het niet tegen groepen personen, zichtbaar zwangere vrouwen of personen zichtbaar ouder dan 65 worden ingezet, en moet het gebruik ervan duidelijk worden aangekondigd, tenzij dit door bijvoorbeeld noodweer niet meer mogelijk is. Ook mag er nooit meer dan twee maal, één seconde gespoten worden en dient de afstand minimaal 1 meter te zijn.

Pepperspray valt in categorie II van de Wet Wapens en Munitie. De maximale straf voor het bezitten of dragen van pepperspray is een geldboete van de vierde categorie (tot € 20.750) of een gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar.

(Bron afbeelding: NH Nieuws)