Op het eerste gezicht hebben tuinliefhebbers en mollen weinig gemeen – behalve dat ze allebei graag in de grond graven. Maar voor veel mensen zijn molshopen in de tuin een doorn in het oog. Er is echter reden om blij te zijn, want de grond die wordt uitgeworpen duidt op gezonde tuingrond. Mollen zijn ook nuttige insecten in de tuin die ongedierte op afstand houden en zelf nauwelijks schade aanrichten.
De mol als nuttige insect in de tuin
Iedereen die ooit heeft geprobeerd een mol te bestrijden, weet dat dit geen gemakkelijke taak is. En dat is maar goed ook: De dieren zijn beschermde diersoorten en mogen niet gevangen, verwond of zelfs gedood worden. Volgens het Federaal Milieuagentschap is alleen afschrikking door middel van geluid, trillingen of geuren toegestaan.
Meestal is het echter niet nodig om de mol op deze manier te verjagen. Dit komt omdat ze over het algemeen geen grote schade aanrichten in de tuin. Integendeel: de kleine “aardgooier” levert vrij groeiende grond in de tuin, die met een schep kan worden verwijderd en hergebruikt. Je kunt ook klaver of wilde bloemen rechtstreeks op de heuvels zaaien. In tegenstelling tot een kort gemaaid gazon vallen de hoopjes grond in een veld met wilde bloemen nauwelijks op.
Instructies Voor meer groen: Zo maak je eenvoudig je eigen zaadbommen
Als je de natuur wilt helpen om in de lente een stuk land terug te winnen, kun je zaadbommen maken. Gooi de balletjes gewoon op een stuk grond en kijk wat er gebeurt…
Zo maak je een zaadbom
Om zaadbommen te maken heb je nodig:
- klei in poedervorm (je kunt ook gewone klei nemen, maar die moet je dan in een natte doek houden en raspen om te mengen met de rest van de ingrediënten);
- biohumus;
- zaden van wilde, pretentieloze planten uit jouw regio
- water;
- een bak en een stok om de ingrediënten te mengen.
Dit is het recept:
- Meng 2 kopjes biohumus met een kopje zaden.
- Voeg 2-3 kopjes klei in poedervorm toe en voeg geleidelijk water toe om een stroperige kleimassa te maken waar je ballen van kunt rollen.
- Rol balletjes ter grootte van golfballen.
- Laat de bommen 2-3 dagen drogen op kamertemperatuur.
En ga in de aanval! 💣
In tegenstelling tot woelmuizen azen mollen niet op planten, maar zijn ze puur vleeseters. Dit is gunstig voor tuinliefhebbers: zijn dieet bestaat uit slakken, insecten, larven (zoals engerlingen), regenwormen en kleine gewervelde dieren. En in enorme hoeveelheden. Volgens de Nederland Wildlife Foundation verbruikt de mol tot wel honderd procent van zijn lichaamsgewicht per dag.
De ondergrondse tunnels helpen bij het mengen, beluchten en draineren van de grond. De gravende mol is ook een eenling die geen andere mollen of woelmuizen in zijn territorium duldt. Een tuin met een mol is daarom meestal woelmuisvrij. Het is niet altijd gemakkelijk om de twee soorten op het eerste gezicht van elkaar te onderscheiden. Een handige indicator is de positie van de holopening: bij een mol zit die in het midden, bij een woelmuis aan de zijkant.
Tuinen als belangrijke habitat
Het is nog maar de vraag of een wild dier altijd een doel moet vervullen om getolereerd te worden in de tuin. Het staat echter buiten kijf dat een ontspannen omgang met de natuur kan bijdragen tot het behoud van de biodiversiteit. Wie de mol niet verjaagt, bewijst hem een dienst. De populatie van de Europese mol (Talpa europaea) wordt nog niet als bedreigd beschouwd. Zijn leefgebied krimpt echter door toenemende bodemafdekking en minder bijna-natuurlijke weiden. Ook insectensterfte en perioden van droogte zorgen voor problemen.
Naakte graver
De mol heeft baat bij een warme zomer: Het mag niet te warm of te koud zijn. Droogte en waterverzadiging bezorgen hem problemen en drijven hem steeds vaker naar de oppervlakte.
De tuin delen met de mol en elkaar vermijden is helemaal niet moeilijk. Het dier brengt immers het grootste deel van zijn tijd onder de grond door. Veel tuinliefhebbers zouden waarschijnlijk niet van zijn bestaan afweten zonder de kleine hoopjes aarde. Hij bouwt deze om overtollige aarde uit zijn holen kwijt te raken. Tegelijkertijd zorgen ze voor vitale ventilatie.
Het is dus niet veelbelovend om ze glad te strijken en plat te drukken, want het dier zal prompt reageren en nieuwe heuveltjes opwerpen om te ventileren. Overigens dankt de mol zijn naam aan dit proces: Afgeleid van het Oudhoogduitse “Molte” voor “aarde”, betekent mol niets anders dan “grondwerper”.
Er zijn minder molshopen in de zomer
Ze doen dit vaker in de winter om zich te beschermen tegen de kou en om voldoende voedsel te vinden in de grond. In de lente schieten er ook veel nieuwe molshopen uit de grond, als het mannetje zijn territorium uitbreidt om te paren. In drassige omstandigheden bouwt de mol bijzonder grote hopen, zogenaamde moeraskastelen, waarin hij zijn nest boven de grond bouwt om zich tegen vocht te beschermen.
Net op tijd voor de zomer, wanneer de tuin uitnodigt om te vertoeven en te ontspannen, ruimt de mol het veld op. Er zijn nu over het algemeen minder molshopen omdat de aardbewoner niet meer zo diep hoeft te graven en niet meer zoveel grond uit de holen hoeft te halen.
Verdrijf de mol: Als het moet, dan voorzichtig
Als je er niet meer tegen kunt en van de mol af wilt, doe het dan voorzichtig. Gif, slakkenkorrels, benzine en andere chemische middelen om mollen te bestrijden zijn uit den boze.
Er zijn zogenaamde mollenverjagers op de markt die snelle verlichting beloven met behulp van geluidsgolven en hoge tonen. Hoe effectief deze staafvormige apparaten, die in de grond worden gestoken, eigenlijk zijn, is niet bewezen.
In de een of andere tuin piepen ze dag in dag uit, terwijl er nieuwe molshopen omheen groeien. In principe zijn harde geluiden en sterke geuren het middel bij uitstek om de mol te verjagen. NABU raadt aan om voorzichtig houten palen in de hopen aarde te slaan en er regelmatig op te kloppen. Een zelfgemaakte slurry van vlierbessen of knoflook – voorzichtig en in kleine hoeveelheden in de tunnels gedruppeld – is ook een beproefd huismiddel om de mol weg te jagen.
- Als je preventieve maatregelen wilt nemen, leg dan mollenbarrières in de grond. Dit is ideaal voor kleinere gebieden die je mollenvrij wilt houden, zoals de voortuin of een heesterperk.
