China is een van de grootste mogendheden als het gaat om megaconstructies. Zijn bruggen en wolkenkrabbers, zelfs verlaten, zijn een van zijn kenmerken en deze fascinatie voor monumentale constructies is niet nieuw. Misschien is een van de meest representatieve bouwwerken van het land wel de Grote Muur. Hoewel we dachten dat de meer dan 21.000 kilometer lange muur geen geheimen meer had, hebben nieuwe onderzoeken aangetoond dat we het mis hadden.
Terugspoelen. De Chinese Muur werd opgericht om de noordgrens van het Chinese Rijk te beschermen. In de loop der eeuwen probeerden andere beschavingen het rijk te overvallen, dus namen de verschillende dynastieën het over door delen aan de muur toe te voegen. Tot nu toe dachten we dat het werk ergens tussen 770 en 476 voor Christus begon, maar onderzoek dat tussen mei en december 2024 werd uitgevoerd door het Shandong Instituut voor Culturele Relikwieën en Archeologie heeft die datum vervroegd.
Het instituut voerde een opgraving uit van 1100 m² in het dorp Guangli die vruchten afwierp: er werd een deel van de Grote Muur blootgelegd dat 300 jaar ouder was dan de rest. Concreet zou het behoren tot de late Westelijke Zhou-dynastie, tussen 1046 en 771 voor Christus.
Geavanceerde techniek. Deze nieuwe sectie werd, net als zoveel andere, in verschillende fasen gemaakt: de vroege tijdens de Zhou-dynastie en de late, die zou overlappen met de sectie waarvan we tot nu toe dachten dat het de oudste was. Om de ontdekking te dateren nam het team monsters van aarde, dierlijke botten, plantenresten en ontdekte artefacten en voerde het tests uit op koolstof-14 en optisch gestimuleerde luminescentie.
En er was niet alleen een muur: de beschaving van die tijd dacht al na over grootschalige fortificatie met greppels of grachten. Het best bewaarde deel is het meest recente dat ontdekt is dankzij de vooruitgang in bouwtechnieken. Tijdens de eerste fasen werd de techniek van het stampen van aarde gebruikt voor de muur, maar in de latere fase werd verdichte aarde gebruikt samen met metalen elementen om de structuur te verbeteren. Wat betreft de breedte is het verrassend dat, terwijl de huidige muur ongeveer vijf meter breed is, die secties tussen de 10 en 30 meter lang waren.
Het verleden veranderen. Afgezien van het unieke karakter van de ontdekking, heeft het feit dat de muur ouder is dan we dachten serieuze historische implicaties. Zoals Zhang Su, de leider van het onderzoek, opmerkt, markeert de ontdekking “een belangrijke doorbraak in de archeologie van de Grote Muur en is het een mijlpaal in het verduidelijken van de oorsprong en de ontwikkeling van het onderzoek naar de bouw ervan”.
Onder dit eerste deel van de muur vonden archeologen namelijk de funderingen van twee woningen die ook dateren uit de Zhou-dynastie. Ze schatten dat dit half-ondergrondse huizen waren die mogelijk deel uitmaakten van een kleine nederzetting die verbonden was met de verdediging van de nabijgelegen rivier. Deze rivier was van vitaal belang voor de handel met andere nabijgelegen gebieden en de beslissing om de muur te bouwen zou zijn ingegeven door de wens om de enclave veilig te stellen.
Naast de muur en de woningen vond het team van Zhang een oude nederzetting in de buurt: de stad Pinying, die in sommige historische teksten wordt genoemd. De archeoloog is van mening dat “de nauwe relatie met Pinying erop wijst dat de muur niet alleen diende als verdedigingsmechanisme, maar ook als strategische pijler voor het controleren van belangrijke transportroutes” tussen die nederzetting, Pinying en andere plaatsen.
Biokorst. Hoewel de ontdekking dat de Chinese Muur ouder is dan eerder werd gedacht zeer interessant is, is het niet de enige recente ontdekking over dit megabouwwerk. Een onderzoek dat eind 2023 werd gepubliceerd, onthulde dat verschillende delen van de muur een soort schild hadden, een ‘biokorst’ die bestaat uit minuscule wortelloze planten en andere micro-organismen.
Dit is niet zo ongewoon in rotsen en bodems in droge gebieden, maar zoals we lazen in CNN zoeken onderzoekers er meestal niet naar in door de mens gemaakte constructies. En in tegenstelling tot planten, waarvan de wortels monumenten kunnen beschadigen, scheidt deze korst de rots van lucht, water en wind, waardoor de structuur minder poreus wordt en beschermd tegen de elementen en erosie. Het fungeert ook als een ‘lijm’ die de sterkte van de muur verbetert.
Wat duidelijk is, is dat het 641 kilometer lange stuk van de Qin Grote Muur, dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat, niet langer de oudste is. Maar wat nog verrassender is, is dat de muur langer in aanbouw was dan we dachten: meer dan 1000 jaar. Het waren de Ming die halverwege de 1600 na Christus hun expansie stopzetten na de annexatie van Mongolië, waardoor de Grote Muur geen defensieve functie meer had.
