Het gebruik van pijpleidingen voor infiltratie weerspiegelt de groeiende trend naar onconventionele oorlogsvoeringstrategieën in het conflict.
Gisteren vond in Saoedi-Arabië een bijeenkomst plaats waarbij Oekraïne en de VS een staakt-het-vuren van 30 dagen overeenkwamen. Washington reactiveert de hulp en zal gebruik kunnen maken van de mineraalvoorraad. Nu keert de druk naar Moskou, waar Poetin iets zal moeten zeggen op het voorstel. Ondertussen gaat de oorlog door. Oekraïne lanceerde zijn grootste droneaanval ooit op Moskou. Van hun kant voerden de Russen de meest verrassende missie tot nu toe in de oorlog uit.
Een ongekende missie. Het verhaal vond plaats op 8 maart. Ongeveer 100 Russische soldaten van de private militaire onderneming Veterans PMC, de speciale Akhmat-eenheid en het 30e gemotoriseerde geweerregiment voerden een ongekende operatie uit in de Koersk-regio, waarbij ze via een in onbruik geraakte gaspijpleiding infiltreerden in door Oekraïne gecontroleerd gebied. De inval was gericht op de stad Sudzha, een belangrijk strategisch punt dat door Oekraïense troepen in beslag was genomen.
16 kilometer. De soldaten, uitgerust met ademhalingsapparatuur vanwege gebrek aan lucht, kropen vier dagen lang langs een pijpleiding van ongeveer 16 kilometer lang en slechts 1,5 meter breed. De afgelopen uren zijn er zelfsbeelden viraal gegaan op Russische militaire sociale netwerken waarop de infiltranten in de ruimte te zien zijn. De actie was zo verrassend dat veel van de Russische soldaten erdoor werden verrast. Er is zelfs gemeld dat sommigen van hen stierven door verstikking voordat ze hun bestemming bereikten.
De aanslag. Blijkbaar maakt de gebruikte pijpleiding waarschijnlijk deel uit van het Urengoy-Pomary-Uzhhorod systeem, dezelfde die historisch gezien een sleutelrol speelde in het transport van Russisch gas naar Europa, maar eind 2024 buiten gebruik werd gesteld. Dankzij deze route konden de Russen detectie door Oekraïense bewakingsdrones vermijden en de verdedigingstroepen bij Sudzha verrassen.
Hoewel de aanval niet geheel onverwacht kwam voor de Oekraïners, slaagden de Russische troepen erin op te duiken en posities in te nemen in de buurt van Sudzha, waar de gevechten zijn verhevigd. De Oekraïense generale staf heeft beelden vrijgegeven van de botsing tussen zijn troepen en de Russische aanvallers.
Verdeeldheid in het verhaal. Er zijn tegenstrijdige berichten over de uitkomst van de inval: terwijl pro-Kremlin media volhielden dat Russische troepen van meerdere fronten oprukten naar Sudzha en verschillende nabijgelegen dorpen hadden veroverd, waaronder Tsjerkasskoje Porechnoje en Kositsa, uitten pro-oorlogsanalisten in Rusland harde kritiek op de operatie.
Precair. Oorlogsdeskundigen Vladimir Romanov en Anastasia Kashevarova beschreven de inval als slecht gepland, waarbij ze wezen op het gebrek aan basisvoorraden en het ontbreken van ventilatie in de pijplijn, waardoor naar verluidt sommige soldaten stierven aan methaanvergiftiging. Ondertussen stelde de Russische militaire functionaris Yegor Guzenko dat uitgelekte beelden van de inval voor het einde van de missie Oekraïne hadden gewaarschuwd en de mogelijkheid van tactisch succes hadden gedwarsboomd.
Ondertussen bevestigde Oekraïne de inval ook in een verklaring waarin het de inval omschreef als een “sabotage- en aanvalsoperatie”. Volgens de Oekraïense generale staf werden de Russische troepen op tijd ontdekt, waardoor Kievse troepen konden reageren met artillerie- en raketaanvallen voordat de infiltranten hun positie konden consolideren.
Het belang van de enclave. Het is bekend dat Rusland zijn offensief in de regio Koersk heeft opgevoerd en vanuit het zuiden van Sudzja is opgerukt. Het doel lijkt te zijn om de belangrijke verbindingsweg tussen Sumy, Yunakivka en Sudzha, een vitale slagader voor de bevoorrading van de Oekraïense troepen in Koersk, af te snijden.
Sudzha, een belangrijke stad in de corridor voor de doorvoer van gas, werd in augustus 2024 door Oekraïne veroverd tijdens een verrassingsaanval die het grootste Oekraïense offensief op Russisch grondgebied was sinds de Tweede Wereldoorlog. Tijdens deze operatie slaagde Kiev erin 1000 vierkante kilometer te bezetten en honderden Russische gevangenen te nemen, allemaal met het doel om het gebied te gebruiken als onderhandelingstroef in toekomstige vredesbesprekingen en om Rusland te dwingen troepen weg te halen uit Oost-Oekraïne.
Wat gebeurde er? Maanden later worden de Oekraïense troepen in Koersk geconfronteerd met een zwaar tegenoffensief van meer dan 50.000 Russische troepen, waaronder Noord-Koreaanse soldaten die naast eenheden van het Kremlin zijn ingezet. Open kaarten van het slagveld suggereren dat tienduizenden Oekraïense troepen omsingeld dreigen te worden nu Rusland zijn aanvallen heeft opgevoerd om de regio te heroveren.
Oekraïne heeft een probleem. De waarheid is dat de druk op de Oekraïense troepen in Koersk toeneemt. Russische troepen hebben de hele frontlinie in de zogenaamde “sanitaire zone” voortdurend aangevallen , waardoor de Oekraïense verdediging wordt bemoeilijkt. Dmitry Medvedev, de voormalige president van Rusland, beweerde onlangs dat de Oekraïense troepen in Koersk “bijna omsingeld” zijn en dat hun verdrijving uit het gebied op handen is.
De uitdaging om deze positie te behouden is ontmoedigend. Met een versmalling van de frontlinie en voortdurende aanvallen op de flanken is de levensvatbaarheid van de Oekraïense operatie in Koersk twijfelachtig. Daarbij komt nog het effect van de tijdelijke stopzetting van de Amerikaanse militaire steun (die nu blijkbaar weer is hersteld), waardoor Oekraïne beperkt is in zijn toegang tot cruciale defensie-inlichtingen en satellietgegevens.
Strategie of onderhandeling. Dat is de grote vraag. Steeds meer Oekraïense analisten suggereren dat de terugtrekking uit Koersk misschien onvermijdelijk is om een totale omsingeling te voorkomen en middelen te sparen voor andere fronten. Het handhaven van een aanwezigheid op Russisch grondgebied heeft echter een belangrijke strategische en politieke waarde voor Kiev, vooral in de context van de onderhandelingen die met de VS in Arabië hebben plaatsgevonden. Kiev heeft mogelijk een vredesvoorstel gedaan dat onder meer voorzag in de stopzetting van drone- en raketaanvallen en de opschorting van militaire operaties in de Zwarte Zee.
Hoe het ook zij, één ding lijkt duidelijk: de slordige pijplijnaanval van Rusland is een teken van de hoge waarde die Moskou hecht aan het terugwinnen van Sudzja en omgeving. Naarmate de verliezen toenemen en de situatie onhoudbaarder wordt, is de grote vraag hoe lang Oekraïne nog stand kan houden in deze regio voordat het gedwongen wordt om zijn strategie te heroverwegen. Als de “Amerikaanse” hulp wordt bevestigd, hebben ze tijd gekocht.
